راهبرد های توسعه ی اکوتوریسم در مناطق روستایی:مورد مطالعه:دهستان شیوه سر-شهرستان پاوه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده جغرافیا-دانشگاه تهران

2 دانش آموخته ی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

چکیده

 پژوهش حاضر به دنبال شناخت پتانسیل ها و محدودیت های توسعه اکوتوریسم و ارائه راهبرد گردشگری هدفمند و متناسب با مقتضیات منطقه دهستان شیوه سر می­باشد. در این راستا با جمع آوری داده های کتابخانه ای و  میدانی و تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید ها در قالب مدل SWOT به  معرفی  راهبردهایی در جهت توسعه اکوتوریسم دهستان شیوه سر پرداخته است. جامعه آماری تحقیق را سه گروه (مردم محلی، گردشگران و مدیران محلی) تشکیل می دهند که از دو گروه مردم محلی و گردشگران هر کدام 30 نفر و از گروه مدیران محلی 20 نفر همه  به عنوان نمونه انتخاب شدند و پس از تکمیل پرسشنامه ها ، در قالب مدلSWOT  تحلیل صورت گرفت . نتایج حاصل از SWOT نشان داد که اکوتوریسم منطقه دهستان شیوه سر با 14 نقطه قوت ، 19 نقطه ضعف داخلی ، 8 فرصت و 5 تهدید بیرونی مواجه است . همچنین  نتایج نشان داد که اکوتوریسم دهستان شیوه سر در مرحله رشد و شناخت قرار دارد، بنابراین استفاده از راهبرد تهاجمی خفیف مناسب  است.  علاوه  بر این  می توان گفت منطقه مورد مطالعه دارای پتانسیل ها و توانمندی های بالا برای توسعه اکوتوریسم است که البته وضعیت کنونی گردشگری در آن با قابلیت ها و استعداد های بالقوه آن تناسبی ندارد. با توجه به کمبود زیرساخت ها، امکانات اقامتی و رفاهی و ضعف سرمایه گذاری می توان گفت که این منطقه مستعد سرمایه گذاری بخشهای دولتی و خصوصی و مشارکت مردم محلی برای توسعه اکوتوریسم می باشد. در این راستا ضمن تحلیل و بررسی ساختار وضع موجود، پیشنهادهای کاربردی برای  توسعه برنامه ریزی اکوتوریسم منطقه مورد مطالعه ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


(1386)،  اکوتوریسم پایدار راهی به سوی اشتغال، چکیده مقالات همایش جوانان، اشتغال و منابع طبیعی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، ص 68.
اردکانی طاهره، افشین دانه‌کار و ملیحه عرفانی، ارمغان، سیمین،(1386)، توریسم و نقش آن در جغرافیا، اسلام شهر، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی اسلام شهر.
اکبری، سعید، بمانیان، محمد‌رضا (1378)، اکوتوریسم روستایی و نقش آن در توسعه پایدار روستایی کندوان، فصلنامه روستا و توسعه سال 11 شماره یک.
ای فنل، دیوید، (1385)،  مقدمه ای بر طبیعت گردی، ترجمه جعفر اولادی قادیکلایی: انتشارات دانشگاه مازندران.
پاپلی یزدی، محمد‌‌حسین، سقایی، مهدی(1388)، گردشگری(ماهیت و مفاهیم)، (چاپ سوم)، تهران، انتشارات منشی،تهران.
حاجی‌پروانه، لیلا، (1387)، « اکوتوریسم در ایران»، مجله شکار و دوستداران طبیعت، تهران، شماره 104.
داس ویل، راجر(1384)، مدیریت جهانگردی، ترجمه محمد اعرابی و داود ایزدی، نشر دفتر پژوهش های فرهنگی تهران.
راستی، افتخار، (1383)، «بررسی اقلیم چهارمحال و بختیاری به منظور توسعه گردشگری»، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.
رحمانی و همکاران (1389)، امکان سنجی توسعه اکوتوریسم در مناطق روستایی با استفاده از مدل swot، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی،شماره 3، سال اول، صص:13تا25.
رضایی، محمد رضا و رفیعی، قاسم، (1387)، نگرش بر پتانسیلهای اکوتوریستی خلیج فارس و اثرات توسعه منطقه ای آن، مجموعه مقالات همایش ملی جایگاه خلیج فارس در تحولات استارتژیک جهان، ص:813.
شریفی مرتضی (1384)، ایجاد مدل طیف قابلیت اکولوژیکی بهره برداری انسان از پارکها و مناطق حفاظت شده، رساله دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، ص:231.
غضنفر پور و همکاران (1392)، بررسی قابلیت ها و تنگناهای توسعه گردشگری«مطالعه موردی: دهستان خبر- شهرستان بافت»، فصلنامه جغرافیایی چشم انداز زاگرس، دوره 5، شماره 18، از صفحه 125-142.
کاظمی، مهدی(1387)، تحلیل ادراک شهروندان زاهدانی در توسعه گردشگری چابهار، مجله جغرافیا و توسعه، سال ششم، شماره12، پاییز و زمستان.
محمدی ده چشمه (1387)، امکان سنجی توانمندی های اکوتوریسم استان چهار محال و بختیاری به روش Swot، مجله محیط شناسی، شماره 47، صص:1-10.
مرکز آمار ایران،1385.
مرکز آمار ایران،1390.
میر‌سنجری، مهرداد(1385)، اهمیت GIS (سیستم اطلاعات جغرافیایی) در اکوتوریسم (گردشگری طبیعت)، فصلنامه علمی خبری هند و ایران، شماره17و18.
نظریان و همکاران (1385)، امکان سنجی توسعه اکوتوریسم در شهرستان اردبیل، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، مقاله 9، دوره 16، شماره 4،صص:175-199.
نور‌بخش، سیده فاطمه (1389)، امکان سنجی توسعه اکوتوریسم در منطقه مرنجاب با تاکید بر اشکال ژئومورفولوژی، مجله مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شماره 7،صص: 25-42.
نوروزی، محمد باقر (1388)، امکان سنجی جاذبه های دره توتیا از توابع شهرستان ملایر با هدف تبدیل آن به یک سایت اکوتوریسم، فصلنامه آمایش محیط، دوره 3، شماره 9،صص:155-179.
Abhesheik behl,(2009), Kenyacase study of the feasibility of ecotourism in protected areas,Tourism Mamagement 28.pp.1168-1179.
Burton,rosemany,rural geography,longman,(2000),edinbury, Annalsof Tourism Research,26 (3), 705.
Cuy Delaunay,Equatere,(2003), Feasiblity study  for ecotourism development in the Murghabarea,(Mania nable Tajikstan).
Inskeep,E.(1991), Tourism  planning: an  inpporach,508papege.15-25.
Mikcy mama,(2008), Establisheda feasibility study for the development of ecotourism and rural culture Makvksy cave Makrma(shile), Jornal of ecology.,47:10-1.
Bauld,S.,(2005), Ecotorism Feasibility study of  Boeung preklopour Important Bird Arae Takeprovince, for dochina Cambodia program office.
Sugiyarto, Cuntur &  orther, (2003), Tourism  and  globalization  Economic  Tmpact  in  IndonesiocT,Tourism  Management , 17(7).