سناریونویسی در گردشگری پزشکی کلان‏‌شهر مشهد با تأکید بر گردشگری مذهبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد گردشگری مذهبی، موسسه آموزش عالی خردگرایان مطهر، مشهد، ایران

2 استادیار، موسسه آموزش عالی خردگرایان مطهر، مشهد، ایران

چکیده

گردشگری صنعتی است که توسعۀ اقتصادی و ‏درعین‌‏حال توسعۀ پایدار را به دنبال دارد. گونه‌‏های مختلفی از گردشگری وجود دارد و برنامه‌‏ریزان می‏‌توانند با شناخت علایق و سلایق گوناگون، زیرساخت‌‏های مادی و معنوی را برای آن‌‏ها فراهم کنند. در این پژوهش، با مدنظر قراردادن دو گونه از گردشگری یعنی گردشگری پزشکی و گردشگری مذهبی، سناریوهایی در این دو حوزۀ گردشگری تدوین شده است. هدف از تحقیق حاضر آینده‌‏پژوهی در گردشگری پزشکی شهر مشهد به‌‏منظور دستیابی به درکی بهتر از شرایط آیندۀ گردشگری پزشکی مشهد است که با روش کمّی (پیمایش) و رویکرد سناریونویسی شوارتز انجام شده است. با تحلیل داده‌‏‏ها و بر اساس ماتریس بحرانی، دو پیشران خدمات گردشگری پزشکی بهینه و رضایتمندی گردشگر از خدمات پزشکی انتخاب شده و سناریوهای چهارگانۀ طلایی (قاصدک)، فاجعه (خرزهره)، میانۀ1 (دلهره) و میانۀ 2 (هراس) بر اساس منطق سناریونویسی تدوین شده است. سناریوی مطلوب در این پژوهش سناریوی طلایی (قاصدک) درنظر گرفته شده است که در آن با دو پیشران افزایش خدمات گردشگری بهینه و افزایش رضایت گردشگران پزشکی مواجه‌‏ایم. بر اساس نتایج تحقیق، راه رسیدن به این سناریوی مطلوب تلاقی افزایش خدمات گردشگری پزشکی مذهبی با افزایش رضایتمندی گردشگران پزشکی مذهبی است.

کلیدواژه‌ها


ایزدی، مرتضی، ایوبیان، علی، نصیری، طه، جنیدی، نعمت‏الله، فاضل، مژگان و حسینی پورفرد، محمدجواد (1391). «ﻭﺿﻌﻴﺖ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻱ ﺳﻼﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻓﺮﺻﺖ ﻳﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ». مجلۀ طب نظامی، دورۀ 14، شمارۀ 2، ص 69-75.
توانگر، معصومه (1392). بررسی وضعیت گردشگری سلامت در شهر مشهد از منظر بیماران خارجی. گزارش طرح پژوهشی مصوب جهاد دانشگاهی خراسان رضوی. جهاد دانشگاهی خراسان رضوی.
حاجی‏نژاد، علی، عنابستانی، علی‏اکبر و صفریان، محمد ( 1395). «تدوین برنامۀ استراتژیک گردشگری پزشکی با تأکید بر گردشگری مذهبی در شهر مشهد». فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، دورۀ 31، شمارۀ 2، ص 101-114.
حقیقی‏نسب، منیژه، یزدانی، حمیدرضا و کریمی، انسیه (1393). «بررسی عوامل مؤثر بر رضایت گردشگران خارجی و نتایج آن و سنجش رضایت آنان از خدمات گردشگری در شهر اصفهان». مدیریت بازرگانی، دورۀ 6، شمارۀ 4، ص731-754.
حمیدی‏زاده، محمدرضا، جاویدی، حمید و مجرد، فائق (1394). «مزیت رقابتی بازاریابی گردشگری پزشکی ایران (مطالعۀ موردی عمل جراحی قلب باز و آب مروارید چشم)». مجلۀ مدیریت اطلاعات سلامت، دورۀ 13، شمارۀ 5، ص 373-379.
خبرگزاری صدا و سیما (1398). گزارش پیرامون دفاتر خدمات مسافرتی. قابل دستیابی در http://www.iribnews.ir
دانشگاه علوم پزشکی مشهد (1398). گزارش پیرامون مراکز درمانی در مشهد. قابل دستیابی درhttps://webda.mums.ac.ir
روشنی‌‏نژاد، بهارک (1392). «بررسی پتانسیل‏‌های توسعه گردشگری سلامت در ایران». دومین همایش ملی گردشگری و طبیعت‌‏گردی ایران‌زمین، تهران.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی. (1397). قابل دستیابی درrazavichto.ir
مروتی شریف‏آبادی، علی و اسدیان اردکانی، فائزه (1393). «ارائه مدل توسعه گردشگری سلامت با رویکرد تلفیقی تاپسیس فازی و مدل‏سازی ساختاری تفسیری در استان یزد». مدیریت سلامت، دورۀ 17، شمارۀ 55، ص73-88.
ملکی، سعید و توانگر، معصومه (1394). «بررسی و تحلیل چالش‌‏های گردشگری سلامت مشهد از منظر بیماران خارجی». مجلة جغرافیا و توسعة فضای شهری، دورۀ 2، شمارۀ 2، شمارة پیاپی3، ص 153-165.
نوری حکمت، سمیه، جباری، علیرضا، دهنویه، رضا و مردانی، رجا (1393). «آمادگی بیمارستان‏‌ها برای ورود به صنعت گردشگری و پزشکی». فصلنامۀ مدیریت اطلاعات سلامت، دورۀ 11، شمارۀ 4، ص 506-514.
Carrera, P., & Bridges, J. (2008). Health and medicaltourism. New York: Hanser Verlag Merz.
Dursun, A., & Cemal, Y. (2010). “General directorate of health services, medical research tourism”. Retrieved from http://saglik.gov.tr/SaglikTurizmi/dosya/1-74211/h/yurtdisi- arastirmasimedical-tourism-overseas-researchd-.pdf
Garrod B. (2003). Local participation in the planning and management of ecotourism: a revised model approach. Journal of Ecotourism; 2 (1): 33-53.
Guojinga, F. A. N., & Zhijun, L. (2013). “Medical tourism: The new favorite tourist market”. Journal of Economics and International Finance, 5(3), 65-70.
Harahsheh, S. (2002). Curative tourism in Jordan and its potential development. Bournemouth University. Bournemouth.
Ribeiro, M. A., Pinto, P., Silva, J. A., & Woosnam, K. M.. (2017). “Residents’ attitudes and the adoption of pro-tourism behaviours: The case of developing island countries”. Tourism Management, 61, 523-537.
Iqbal, B. A., & Sami, S. (2016). “Global and India’s Tourism Scenario”. Journal of Tourism & Hospitality. (5)1.
 Ricafort, K. M. F. (2011). A Study of Influencing Factors That Lead Medical Tourists to Choose Thailand Hospitals as Medical Tourism Destination (Master Disertation), Webster University, Cha-am, Thailand.
Sharpley, R. & Telfer, D. (2002). Tourism and Development in the Developing World, Routledge, New York.