فراتحلیلی بر روش شناسی و یافته های مطالعات کیفیت زندگی گردشگری مقالات فارسی و انگلیسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

١دانشجوی دکتری مدیریت گردشگری، دانشگاه علم و فرهنگ

چکیده

کیفیت زندگی یکی از سازههای باارزش و مورد توجه در رشتههای مختلف است. با توجه به اینکه گردشگری به عنوان یک
فرایند اثرگذار در کمال انسانی، قابلیتهای کمی و کیفی متفاوتی به همراه خواهد داشت، موضوع کیفیت زندگی گردشگری
یکی از نتایج قابل توجه از این تحول خواهد بود. لذا دستیابی به شناختی مساعد نسبت به آن اقدامی است در جهت توسعه
یافتگی و تعالی دیدگاههای نظری. این تحقیق فراتحلیلی در جهت بررسی روش تحقیق و نتایج به دست آمده از مطالعات
فارسی زبان حول موضوع کیفیت زندگی گردشگری صورت گرفته است. با توجه به اینکه مطالعات اولیه نشان داد این سازه در
زبان فارسی تا به حال مورد توجه قرار نگرفته است و صرفا رشته های مختلف از منظر نیازهای علمی و اجرایی به صورت
بخشی به آن نگاه کرده اند، از منابع انگلیسی موجود در این حیطه به عنوان مکمل استفاده شد. بنابراین مطالعات انگلیسی
زبان در این تحقیق امکان مقایسه نتایج و دستیابی به نگاه جامع را فراهم نمود. لذا مدل معتبر چرخه ی سیستماتیک کیفیت
زندگی گردشگری به عنوان مرجع از مطالعات انگلیسی زبان وام گرفته شد و ساختار مطالعه را شکل داد. افزودنی است در این
تحقیق 25 مقاله ی فارسی و 8 مقالهی انگلیسی مورد استفاده قرار گرفتند. بررسیها نشان میدهد مطالعات گردشگری ایران
در موضوع کیفیت زندگی گردشگری از نظر رویکرد و چارچوب های مورد استفاده در سطح جنینی قرار دارد که این مهم به
سطح توسعه یافتگی این صنعت مرتبط است. موضوع کیفیت زندگی با نگرش به گردشگری به عنوان یک فرایند مورد توجه
قرار نگرفته است و صرفا اقداماتی بخشی حول موضوع خدمات و رضایت مشتریان گزارش شده است. روش تحقیق کمی،
جهتگیری توصیفی و ابزار پرسشنامه بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است. تمرکز مطالعات بیشتر روی شناخت و توصیف
وضع موجود است و موضوع آیندهنگری و بازشناسی عمیق، بر خلاف مطالعات انگلیسی زبان، در دستور کار قرار نداشته است.
نیاز سازمانهای خصوصی خدماترسان حاضر در جامعه میزبان، عامل شکلگیری تحقیقات شناخته شد، لذا این کنشگران در
مطالعات به طور مکرر مورد توجه قرار گرفتهاند. 40 درصد مطالعات از مدلها و چارچوبهای، متدها و تکنیکهای از پیش
طراحی شده استفاده کردهاند. لذا فقدان خلاقیت و نبود نگاه بومی به موضوع، نقطه ضعف این مطالعات است. به نظر میرسد
توسعه ی مبانی نظری و تجربی گردشگری در ایران، استفاده از مبانی نظری به روز و بومیسازی آنها، پیروی از اصول روش
تحقیق، امکان توسعه و بهبود مطالعات کیفیت زندگی گردشگری را فراهم خواهند ساخت.

کلیدواژه‌ها


Frisch, M. B. (2000). Improving mental
and physical health care through
quality of life therapy and assessment.
In E. Diener & D. R. Rahtz (Eds.),
Advances in quality of life theory and
research (pp. 207–241). Dordrecht,
Netherlands: Kluwer Academic Press.
Goeldner, C. R., & Ritchie, J. B. (2003).
Tourism - Principles, Practices,
Philosophies. New Jersey: Johne Wiley
& Sons.
Hyelin Kim, Eunju Woo, Muzaffer Uysal.
(2015). Tourism experience and quality
of life among elderly tourists. Tourism
Management, 465-476.
Meeberg, G. (1993). Quality of life: A
concept analysis. Journal of Advanced
Nursing, 18, 32–38.
Sirgy, M. J. (2002). The psychology of
quality of life . Dordrecht: Springer.
Ruhet Genç, (2012), Subjective
Aspects of Tourists’ Quality-of-Life
(QOL), Hand book of Tourism and
Quality of life research, chapter 9,
(135-148)springer,
Sirgy, M. J. (2002). The psychology of
quality of life. Dordrecht, Netherlands:
Kluwer Academic.
Andereck, K. L., & Nyaupane, G. P.
(2011). Exploring the nature of tourism
and quality of life perceptions among
residents. Journal of Travel Research,
50(3),248e260.
Uysal, Muzaffer, Perdue, Richard, Sirgy,
M. Joseph (Eds.) ,Handbook of
Tourism and Quality-of-Life Research,
, 2012, Springer Science & Business
Media,
Tourism and quality of life: Towards a
more critical approach, 2009, Tourism
and Hospitality Research (2009) 9,
159–170
Ruhet Genç, (2012), Subjective Aspects of
Tourists’ Quality-of-Life (QOL), Hand
book of Tourism and Quality of life
research, chapter 9, (135-148)springer,
قاضی طباطبایی و ودادهیر، 1389 ، فرا تحلیل در پژوهش
های اجتماعی و رفتاری انشارات جامعه شناسان
شفیعا سعید، شفیعا محمدعلی، کاظمیان غلامرضا.
1392 ، فرا تحلیل روش و نتایج پژوه شهای کیفیت
. 24 (2) :21- زندگی شهری در ایران 40
زاهدی، شمس الدین، مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار
با تاکید بر محیط زیست، 1393 ، انتشارات دانشگاه
علامه طباطبایی.
ضیایی، محمود؛ عباسپور، نیلوفر،( 1391 )، ارزیابی کیفیت
محصول گردشگری شهری تهران از دیدگاه
گردشگران درون مرزی، فصلنامه گردشگری و توسعه،
.96 - دوره ی دوم، 76
فیضی، کامران؛ تاتاری، سعید، ( 1383 )، بهبود کیفیت
خدمات در پروازهای شرکت هواپیمایی جمهوری
اسلامی ایران (پیمایش بر مبنای مدل کیفیت
.86 -53 ، خدمات)، مطالعات گردشگری، شماره 5
سیف الدینی، فرانک؛ شعبانی فرد، محمد؛ حسینی، علی؛
رشیدی، مصطفی، ( 1389 )، سنجش کیفیت وظرفیت گردشگری شهری بر اساس الگوی رفتاری
گردشگران و جامعه میزبان، نمونه موردی شهر
، اصفهان، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 71
.87 -67
وثوقی، لیلا؛ دادورخانی، فضیله؛ مطیعی لنگرودی، سید
حسن؛ رهنمایی، محمد تقی، ( 1390 )، ارزیابی عوامل
موثر بر رضایت در گردشگری زمستانی مورد مطالعه :
دو مقصد زمستانی شمشک و دربند سر، مطالعات
.28 -1 ، گردشگری، شماره 15
علامه، سید محسن؛ نکته دان، ایمانه، ( 1389 )، بررسی
تاثیر کیفیت خدمات بر وفاداری مشتری (مطالعه
موردی هتل های چهار و پنج ستاره اصفهان)،
.124 -109 ، مدیریت بازرگانی، شماره 5
کفاشی، مجید، ( 1384 )، بررسی عوامل موثر در رونق
صنعت جهانگردی ایران و تاثیر این عوامل در میزان
رضایت جهانگردان (با تاکید بر منطقه اصفهان)،
.154 -130 ، مطالعات علوم اجتماعی ایران، شماره 7
حسینی، حسن؛ سازور، اعظم، ( 1390 )، بهبود کیفیت
خدمات گردشگری شهر یزد از دیدگاه گردشگری
.142 -117 ، خارجی، مطالعات گردشگری، شماره 16
کاظمی، مصطفی؛ پور، سمیرا؛ سعادت یار، فهیمه سادات؛
بیطرف، فاطمه، ( 1390 )، تاثیر تصویر ذهنی
گردشگران بر ارزش ادراک شده از شهرهای ساحلی
دریای خزر با تاکید بر نقش واسط کیفیت عوامل
، ادراک شده، پژوهش و برنامه ریزی شهری، شماره 6
.34 -19 ، سال 2
نجات، سید امیر رضا؛ کوثرنشان، محمدرضا؛ میرزاده،
اکبر، ( 1388 )، تاثیر رفتار شهروندی سازمانی بر
کیفیت خدمات (مطالعه موردی : آژانس های
.84 -72 ، مسافرتی شهر تهران)، شماره 35
،( امین بیدختی، علی اکبر؛ روحی پور، سپیده، ( 1392
تاثیر ویژگی های جمعیت شناختی بر انتظارات
مشتریان از کیفیت خدمات در صنعت هتل داری
استان سمنان، برنامه ریزی و توسعه گردشگری،
.180 -160 ، شماره 6
احسانی، محمد؛ هنرور، افشار؛ رکن الدین افتخاری،
،( عبدالرضا؛ هنری، حبیب؛ جردن، فیونا، ( 1389
تعیین عوامل مهم در کیفیت بسته های گردشگری
.26 -5 ، ورزشی در کشور، مدیریت ورزشی، شماره 4ابراهیم پور، حبیب؛ سید نقوی، میر علی؛ یعقوبی، نور
محمد، ( 1389 )، عوامل موثر بر رضایت و وفاداری
گردشگران در استان اردبیل – مطالعه موردی منطقه
، گردشگری سرعین، مطالعات گردشگری، شماره 14
.92 -69
شریعتی، امیر حسین؛ فروزان، نادیا، ( 1389 )، عوامل موثر
بر شاخص های کیفیت خدمات در آژانس های
گردشگری جنوب شهر اصفهان، مطالعات گردشگری،
.176 -153 - شماره 14
،( فیض، داود؛ طاهریان، حسین؛ زارعی، عظیم، ( 1390
کیفیت خدمات و رضایت مشتریان در صنعت
هتلداری – مورد مطالعه : هتل های شهر مشهد،
.149 -123 ، کاوش های مدیریت بازرگانی، شماره 6
،( حقیقی کفاش، مهدی؛ باقری، حامد، ( 1391
کیفیت خدمات و وفاداری مشتریان در هتل های
چهار ستاره ی شهر شیراز، مطالعات گردشگری،
.30 -1 ، شماره 20
کروبی، مهدی؛ یوسفی، جواد، ( 1389 )، مقایسه ی
ادراکات و انتظارات مهمانان نسبت به پنج بعد
، کیفیت خدمات، مطالعات گردشگری، شماره 13
.84 -65
،( مظلوم خراسانی، محمد؛ میرانواری، علی رضا، ( 1387
سنجش میزان رضایت زائران از مجاوران خدمت
-1 ، رسانی و عوامل موثر بر آن، مشکوه، شماره 112
.13
رحیم نیا، فریبرز؛ هرندی، عطااله؛ فاطمی، سیده زهرا،
1391 )، تاثیر کیفیت رابطه با مشتری بر کیفیت )
ادراک شده و وفاداری مشتریان مورد مطالعه: هتل
های پنج ستاره کلان شهر مشهد، پژوهش های
.101 -83 ، مدیریت عمومی، شماره 17 ، سال 5
رنجبریان، بهرام؛ زاهدی، محمد، ( 1386 )، بررسی اثرات
تکرار سفر به اصفهان بر میزان رضایت گردشگران
.78 -65 ، خارجی، شماره 9
،( صدر موسوی، میرستار؛ دخیلی کهنموئی، جواد، ( 1386
ارزیابی وضعیت تسهیلات گردشگری استان
آذربایجان شرقی از دید گردشگران، پژوهش های
.143 -129 ، جغرافیایی، شماره 61
امین بیدختی، علی اکبر؛ شالبافیان، علی اصغر؛ فرجی
غازانی، داود، ( 1390 )، بررسی تاثیر کیفیت خدمات
بر وفاداری مسافران در صنعت حمل و نقل هوایی با
استفاده از مدل ایرکوال، فناوری حمل و نقل، شماره
.72- 61 ، 17 ، سال 6
زنگی آبادی، علی؛ ضیایی، محمود؛ بایزیدپور، هیمن؛
کهزادی، اسفندیار، ( 1389 )، تحلیلی بر وضعیت
امکانات و تسهیلات گردشگری استان کردستان از
، دید گردشگران، جغرافیای انسانی، شماره 4، سال 2
.56 -39
موسوی، میرنجف؛ ابراهیم زاده، عیسی؛ کاظمی زاده،
شمس اله؛ قنبری، حکیمه، ( 1392 )، تحلیل عوامل
موثر بر رضایت مندی گردشگران خارجی از کارکردها
و زیرساخت های گردشگری – مطالعه موردی : شهر
قم، مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای،
.88 -69 ، شماره 18 - سال 5
،( ابراهیم زاده، عیسی؛ یاری، منیر؛ یاری، یاسمن، ( 1392
شناسایی و اولویت بندی الزامات رضایت مندی
گردشگری شهری با استفاده از مدل کانو ، مطالعه
موردی : گردشگران شهر بروجرد، آمایش جغرافیایی
.150 -127 ، فضا، شماره 9، سال 3
علاء الدینی، پویا؛ چینی، سید عارف، ( 1391 )، کیفیت
خدمات و رضایتمندی گردشگران ( مطالعه موردی:
مشتریان خارجی هتل های چهار و پنج ستاره ایران)،
-87 ، راهبرد اجتماعی و فرهنگی، شماره 4، سال 1
.101